Central Visayas (Region VII) – Philippine Literature

Call for Emerging Writers from Central Visayas: The 2018 Cebu Young Writers’ Studio

admin — Sat, 04 Nov 2017 14:41:31 +0000

Are you an aspiring writer from Central Visayas? Here is your chance to grow in your craft.

The Libulan Queer Collective, a writers’ bloc of queer poets, essayists, fictionists, and playwrights from the southern Philippines, in partnership with Kagis Bisaya and YOUTeacH Philippines-Central Visayas, is now accepting applications to the 2018 Cebu Young Writers’ Studio to be held in January 2018 at the University of Cebu-Banilad at Gov M Cuenco Ave, Cebu City.

The Cebu Young Writers’ Studio, an adaptation of the Cagayan de Oro Young Writers’ Studio, is an annual creative writing fellowship for 14 of the most promising emerging poets, fictionists, and essayists born and/or based in Central Visayas — Cebu, Bohol, Negros Oriental, and Siquijor. Fellowships are available per genre — poetry, fiction, and creative nonfiction. (Applicants may apply for more than one genre.)

To be eligible, an applicant must (1) be born and/or based in any of the provinces of Central Visayas and (2) not have attended any regional and national writers’ workshops organized by reputable creative writing centers and institutes.

Entries (original and unpublished works) in Binisaya and/or English shall be composed of any of the following:

For a Poetry fellowship: 4 poems (not more than 60 lines each); or
For a Fiction fellowship: 2 short stories (2000 to 5000 words each) of any genre; or 1 novel chapter (3000 to 6000 words each) with a synopsis; or 3 flash fiction (500 to 1500 words each); or
For a Creative Nonfiction fellowship: 2 works of creative nonfiction (2000 to 5000 words each) such as nonfiction memoir, personal essays, travel writing, or other hybridized forms; or 3 micro-essays (500 to 1500 words each).

The general theme for works to be submitted this year is on ‘places and placelessness’—literary pieces that discuss homelands, neighborhoods, place-attachment/place-making, diaspora, displacement, and others—but is not confined only to these themes.

This creative writing fellowship will include critiquing sessions, craft lectures, and other parallel activities to be facilitated by writers from the Libulan Queer Collective — poet-fictionist Jessrel E Gilbuena, poet-essayist Adonis Enricuso, and essayist-editor Alton Melvar Dapanas, with fictionist and editor R Joseph Dazo as the workshop director. Other local writers will also serve as guest panelists.

The Cebu Young Writers’ Studio aims to initiate a creative writing culture of mentorship and critiquing in the region and institutionalize an open training platform for beginners of the creative writing craft. It is envisioned to complement with the annual Bathalad-Kagis Creative Writing Workshop.

Accepted fellows will be provided with a certificate, lunch, and snacks. (There is no registration fee but fellows, if accepted, will shoulder their own transportation and accommodation expenses to and from the venue during the whole duration of the workshop.)

Electronic copies, in MS Word format, Garamond font 12, of the manuscript may be emailed to libulanqueercollective [at] gmail [dot] com with the subject Genre_CYWS (example, CNF_CYWS). The author’s name should not appear on the manuscript. On the email’s body, kindly put your full name, address (within Central Visayas), institutional affiliation (workplace and/or school), mobile number, and a short bio note (150-300 words in the third person).

Deadline for the submission of manuscripts is on 15 December 2017. All inquiries must be addressed to the workshop director through the indicated email address.

Senior high school/college teachers of Literature/Panitikan and Creative Writing/Malikhaing Pagsulat courses who wish to observe the sessions may send a letter of intent to the workshop director through the email.

The Libulan Queer Collective is the writers’ bloc behind the forthcoming Libulan: Binisaya Anthology of Queer Literature and the soon-to-be launched online literary journal Payag Habagatan: New Writings from the South.

The Story of the First Durian (The Hermit’s Three Wishes)

admin — Fri, 18 Nov 2011 18:06:34 +0000

Barom-Mai was an old and ugly king who lived in a kingdom called Calinan in the Visayas hundreds of years ago. Although he was powerful, he was helpless when it came to winning the love of his young bride, Madayaw-Bayho (daughter of Tageb, king of the pirates).

Barom-Mai asked his advisers to help him win his bride’s love, and Matigam (the wisest of advisers) told him about Impit Purok, a hermit who lived in a cave in Mt. Apo.

They went to the hermit and he asked for three things: the egg of the black tabon bird, twelve ladles of fresh milk from a white carabao without blemish, and the nectar from the flower of the tree-of-make-believe.
The egg will be used to soften the bride’s heart; the milk, to make her kind; and, the nectar, to make her see Barom-Mai as a young and handsome king.

The king finds the egg through the help of Pawikan, the king of the sea turtles. He luckily gets milk from a white carabao the following breakfast, thanks to his cook. Hangin-Bai, the nymph of the air, leads him to her sister, the wood nymph who had the magic flower in her hair.
Barom-Mai gives the three things to Impit Purok, who asked him to prepare a big feast after Barom-Mai wins his queen back, and to invite Impit Purok as the king’s guest of honor.

Impit Purok mixes the three ingredients and instructs Barom-Mai to plant the mixture in the royal garden. The morning after it was planted, a tree grew. It had a sweet smell and tasted good. When Madayaw-Bayho was given the fruit, she fell in love with Barom-Mai.

The king throws a big feast but forgets to invite Impit Purok. In retaliation, Impit casts a curse upon the fruit: The sweet smell was replaced with a foul odor while the smooth skin of the fruit was covered with thorns, which is how the durian smells and looks today.

Si Amomongo at si Iput-Iput

admin — Tue, 02 Nov 2010 02:03:58 +0000

Visaya

(Ang Gorilya at ang Alitaptap)

Ang pabulang ito ay isa lamang sa kalipunan ng mga Bisaya na naglalarawan ng paglalaban sa pagitan ng maliliit na insekto at malalaking hayop.

“Huwag maliitin ang maliliit dahil may magagawa silang di magagawa ng malalaki”

Isang gabi, naglalakad si Iput-Iput, (ang alitaptap) patungo sa bahay ng kanyang kaibigan.Nang mapadaan siya sa tapat ng bahay ni Amomongo (ang gorilya), tinanong siya nito.

“Hoy, Iput-Iput,bakit lagi kang may dala-dalang ilaw?”

Sumagot si Iput-Iput. “Dahil natatakot ako sa mga lamok.”

“Ah, duwag ka pala,” ang pang-uuyam ni Amomongo.

“Hindi ako duwag!” , ang nagagalit na sagot ni Iput-Iput.

“Kung hindi ka duwag, e bakit lagi kang may dala-dalang ilaw?”, ang pang-aasar ni Amomongo.

“Nagdadala ako ng ilaw para kapag nilapitan ako ng mga lamok at kakagatin ay makikita ko sila kaagad at nang sa gayo’y maipagtanggol ko ang aking sarili.”, ang tugon ni Iput-Iput.

Tumawa nang malakas si Amomongo. Kinabukasan, maaga utong gumising at ipinamalita sa lahat ng kapitbahay na kaya daw laging may dalang ilaw si Iput-Iput ay dahil duwag ito. Kaagad na kumalat sa buong bayan ang balita.

Nang mabalitaan ito ni Iput-Iput, nagalit siya. Dali-dali siyang lumipad patungo sa bahay ni Amomongo. Gabi noon at natutulog na ang gorilya, ngunit itinapat niya ang kanyang ilaw sa mukha nito hanggang sa ito ay magising.

“Hoy, gorilya, bakit ipinamamalita mong duwag ako? Upang mapatunayan ko sa’yong hindi ako duwag, hinahamon kita sa isang labanan. Magkita tayo sa sa plasa sa susunod na Linggo ng hapon.”

Pupunga-pungas na nagtanong ang gorilya. “Mayroon ka bang mga kasama?”

“Wala!”, ang sigaw ni Iput-Iput. “Pupunta akong mag-isa.”

Nangiti si Amomongo sa tinuran ni Iput-Iput. Dili’t isang maliit na insekto ang humahamon sa kanya ng away.

Nagpatuloy ang alitaptap. “Hihintayin kita sa plasa sa susunod na Linggo sa ganap na ikaanim ng hapon!”

“Magsama ka ng mga kakampi mo dahil magsasama ako ng libu-libong gorilya na mas malalaki pa sa akin.” Sinabi ito ni Amomongo upang takutin ang alitaptap, na sa pakiwari niya ay nasisiraan ng ulo.

Ngunit sumagot si Iput-Iput: “Hindi ko kailangan ng kakampi. Darating akong mag-isa! Paalam!”

Dumating ang araw ng Linggo. Bago pa mag-ikaanim ng hapon ay nagtipon na ang mga dambuhalang gorilya sa plasa ngunit nadatnan na nila ang alitaptap na naghihintay sa kanila.

“Maya- maya, tumunog ang kampana ng simbahan bilang hudyat ng oras ng orasyon o pagdarasal. Iminungkahi ni Iput-Iput sa mga gorilya ma magdasal muna sila. Pagkatapos magdasal, agad sinabi ni Iput-Iput na nakahanda na siya. Inutusan ni Amomongo ang kanyang mga kasama na humanay. Pumuwesto siya sa una bilang pagpapakilalang siya ang pinuno ng
mga ito.

Dagling lumipad si Iput-Iput sa ilong ni Amomongo at inilawan niya ito. Hinampas ng kasunod na gorilya si Iput-Iput ngunit kaagad itong nakaalis kaya ang tinamaan ng gorilya ay ang ilong ni Amomongo na halos ikamatay nito. Dumapo si Iput-Iput sa ilong ng pangalawang gorilya. Hinampas ng pangatlong gorilya si Iput-Iput ngunit kaagad itong nakalipad, kaya ang nahampas niya ay ang ilong ng pangalawa na ikinamatay nito. Muli, inilawan ni Iput-Iput ang ilong ng pangatlong gorilya. Hinampas ng ikaapat na gorilya si Iput-Iput na kaagad na kalipad.

Muli, namatay ang pangatlong gorilya dahil sa lakas ng pagkakahampas ng ikaapat na unggoy sa ilong nito. Nagpatuloy ang ganitong pangyayari hanggang si Amomongo na lamang ang natirang buhay na gorilya na halos hindi makagulapay dahil sa tinamong sakit. Nagmakaawa ito kay Iput-Iput na patawarin na siya, at huwag patayin. Pinatawad naman siya ni Iput-Iput, ngunit simula ng hapong iyon, nagkaroon na ng malaking takot ang mga gorilya sa mga alitaptap.

ANG PINAGMULAN NG BOHOL (Alamat/Boholanos)

admin — Mon, 13 Sep 2010 12:28:32 +0000

(“Myth of Bohol”)

Salin ni Patrocinio V. Villafuerte

Ang mga tao noon ay naninirahan sa kabila ng ulap. Isang araw, ang kaisa-isang
anak na babae ng datu ay nagkasakit. Hindi mapalagay ang datu.

“Tanod, may sakit ang anak ko. Humayo ka, papuntahin mo rito ang manggagamot. Ngayon din!”

“Ngayon din po, Mahal na Datu!”

Nang dumating ang matandang manggagamot at ang tanod sa tahanan ng Datu. . .
“Magagawa ng matandang lalaki ang anuman na makagagaling sa kanya!” ang sabi
ng datu.

Sinuring mabuti ng matandang manggagamot ang maysakit. Pagkatapos ng
pagsusuri, nag-usap ang manggagamot at ang Datu sa labas ng kubo. . Tumawag ng
pulong noon din ang datu. . .

“Mga kalalakihang nasasakupan ng aking barangay. Makinig kayo sa akin. Maysakit
ang aking anak na babae at ang tanging hinihiling ko ay ang inyong tulong. Sundin ninyong
lahat ang mga tagubilin ng manggagamot. . . . upang magbalik ang dating lakas ng aking
anak.”

“Mga lalaki, dalhin ninyo ang maysakit sa malaking puno ng balite. Hukayin ninyo
ang lupang nakapaligid sa mga ugat, ang utos ng manggagamot.

“Gagawin naman ang iyong ipinag-uutos alang-alang sa pagmamahal namain sa
datu at sa kaniyang kaisa-isang anak na babae!”

Nagsimulang kumilos ang mga tauhan ng datu. Pinuntahan nila ang lugar na
kinatatayuan ng puno ng balite. Ang maysakit na anak ng datu ay isinakay sa duyan.
Hinukay ng ilang lalaki ang lupa sa paligid ng mga ugat ng puno ng balite. Nang ito’y
matapos.

“Dalhin ang maysakit sa kanal! Ang tanging makagagaling sa kanya ay ang mga
ugat ng malaking puno ng balite.” Buong ingat na inilagay sa kanal ang maysakit.
Ngunit sa di-inaasahang pangyayari, bumuka ang lupa. . .

“Ooooops, Aaaa. Ama ko, tulungan ninyo ako Ama. . .”
At babae’y tuluyang nahulog sa hukay ng ulap.

“O, Diyos ko. Ang aking anak. Ibalik ninyo siya sa akin. . . O, hindi! Ang aking
anak!”
“Huli na ang lahat, Datu. Siya’y patay na.!”
Sa ilalim ng ulap ay may malaking daluyan ng tubig. Gumulong sa hangin ang
maysakit bago tuluyang bumagsak ang kanyang katawan sa malaking daluyan ng tubig.
Nakita ng dalawang bibe ang pagkahulog ng babae.
“Isplas! Wasss! Isplas!

Nagmamadaling lumangoy ang dalawang bibe at mabilis na bumagsak sa likod nila
ang katawan ng babae. Sa kanilang mga likod namahinga ang may sakit.
“Kwak, kwak, kwak, kwak!”
At isang pulong ang idinaos.

”Ang babaeng kababagsak lamang mula sa ulap ay labis na nangangailangan ng
tulong. Kailangang tulungan natin siya.”

“Oo, dapat tayong gumawa ng bahay para sa kanya.”
“Lumundag ka, palaka, at dalhin mo ang dumi ng puno sa ibaba,” ang utos ng
pagong.

Sumunod ang palaka ngunit hindi siya nagtagumpay. Inutusan naman ng malaking
pagong ang daga. Siya ma’y sumunod ngunit nabigo.
Hanggang sa. . .
“Susubukin ko, ang kusang-loob na sabi ng malaking palaka.
Sa pagkakataong ito, ang lahat ng hayop ay nagsigawan at naghalakhakan, maliban
sa malaking pagong.

“Natitiyak naming hindi mo iyon magagawa. He-he-he! Ha-ha-ha.”
“Subukin mo, baka ikaw ang mapalad.”

Huminga nang malalim ang matandang palaka at nanaog. . . nanaog. . Sa wakas,
ang samyo ng hangin ay dumating at sumunod ang matandang palaka. Sa kanyang bibig,
nagdala siya ng ilang butil ng buhangin na kanyang isinabog sa paligid malaking pagong. At
isang pulo ang lumitaw. Ito ang naging pulo ng Bohol. (Kung susuriin ang likod ng pagong,
mapapansin ang pagkakatulad nito sa hugis at anyo ng Bohol). At dito nanirahan ang
babae. Nanlamig ang babae kayat muling nagdaos ng pulong. . .
“Kailangang gumawa tayo ng paraan para siya mainitan.

“Kung makaaakyat ako sa ulap, makukuha ko ang kidlat at makagagawa ako ng
liwanag, “ang sabi ng maliit na pagong.

“Gawin mo ang iyong magagawa. Marahil ay magiging mapalad ka.
Isang araw, nang hindi pa gaanong dumidilim, uminog ang ulap at tinangay ang
pagong nang papaitaas.

“Uww-ssss ! Brahos !”
Mula sa ulap, kumuha siya ng kidlat. . .
“Brissk ! Bruumm ! Swissss !”
Nabuo ang araw at ang buwan na nagbigay ng liwanag at init sa babae. Mula noon,
naninirahan ang babae sa piling ng matandang lalaking nakita niya sa pulo. At nanganak
siya ng kambal. Sa kanilang paglaki, ang isa’y naging mabuti at ang isa’y naging masama.
“Ihahanda ko ang Bohol sa pagdating ng mga tao.”
Ang mabuting anak ay gumawa ng mga kapatagan, mga kagubatan, mga ilog at
maraming hayop. Lumikha rin siya ng mga isdang walang kaliskis. Ngunit ang ilan sa mga
ito’y sinira ng masamang anak. Tinakpan niya ng makakapal na kaliskis ang mga isda
kaya’t mahirap kaliskisan ang mga ito
“Ano ang ginawa mo?”
“Walang halaga lahat ‘yan.”
“Walang halaga?”
“Bakit mo pinahihirapan ang iyong sarili sa paggawa rito? Hangal ka!”
“Inihahanda ko ang lugar na ito para sa pagdating ng mga tao.”

“Dito, dito’y wala tayong kinabukasan. Samantalang sa ibang lugar ay hindi ka
kailangang gumawa. Isa kang baliw ! »

Kaya’t naglakbay sa kaunlaran ang masamang anak. Dito siya namatay.

Samantalang ang mabuting anak ay nagpatuloy ng pagpapaunlad ng Bohol at inalis ang
mga masasamang ispiritung dala ng kanyang kapatid. Hinulma ang mabuting anak ang
mga Boholano sa pamamagitan ng pagkuha ang dalawang lupa sa daigdig at hinugis ang
mga ito ng katulad ng tao. Dinuran niya ang mga ito. Sila’y nabuhay.

“Ngayong kayo’y naging lalaki at babae, iniiwan ko sa inyo ang mga magagandang
katangiang ito: kasipagan, mabuting pakikitungo, katapatang kabutihang-loob, at
mapagmahal sa kapayapaan.”

Ikinasal ang dalawa at nagsama. Isang araw, kinausap sila ng mabuting anak.

“Narito ang iba’t ibang uri ng buto. Ibig kong itanim ninyo ang mga butong ito para
kayo matulungan. Gawin ninyong laging sariwa at magandang tirahan ang lugar na ito.”
Nang malaunan, ang mabuting anak ay lumikha ng igat at ahas katulad ng isda sa
ilog. Lumikha rin siya ng malaking alimango.

“Humayo kayo, dakilang igat at dakilang alimango saan mang lugar na ibig ninyong
pumunta.”

Sinipit ng malaking alimango ang malaking igat. Nagkislutan ang dalawa at ang
kanilang paggalaw ang lumikha ng lindol.

Ito ang dahilan kung bakit maraming alimango sa Bohol, maging sa lupa o sa dagat,
at ang igat na kaunaunahang nilikha ng mabuting anak. Gustong-gusto kainin ito ng mga
Boholanos. Hindi sila kumakain ng palaka dahil iginagalang nila ang mga ito. Hindi rin nila
kinakain ang mga pagong katulad ng ibang mga Bisaya kahit maaaring ihain ang mga ito sa
handaan.

source: http://www.bse.portal.ph

Sa 58, Unsa Pay Molukso?

admin — Wed, 07 Jul 2010 11:59:11 +0000

ni Erlinda Kintanar Alburo

(Alang kang Rene, sa Leap Year 2004)

Naa pay daghan dihang naglumpayat.
Pananglitan, ang ulan sa sandayong—
Ang liso sa iyang bayanan —
Ang itoy nga nagkiat —
Ang mananaog sa lumba —
Ang naghikog diha sa taytayan —
Si Inday nga mao pay pagkadawat
og sulat ni Undo —
ug ang kilatnong silaw gikan ni Buddha.

Makutlo sad gikan sa mga basahon, anaay duruha:
Ang baki ni Basho nga milukso
Human sa dakong kahilom
Diha sa dakong linaw
Nagpasiplat sa kalunhawng
Nakapulpog sa tubigong salamin.
Unya, naa sad diay si Sleeping Beauty
Nga nahaigking pagbangon
Ang iyang mga ngabil ug mata
Napukaw tungod sa anino
Sa usa ka malamatong halok.

Apan labaw sa tanan:
Human sa hamubong hulaw
Ang pinitik sa akong kasingkasing
Nagkadagma-dagma
Kay may balangaw ang imong mga mata
Bisan karon,
Labina
Karon.

At 58, What Else May Leap?
Translated by the author

(For Rene at Leap Year 2004)

There’s no lack of leaping now.
Why, there’s: rain from the gutter —
seeds from a pod —
the puppy in play —
the winner of some race —
a suicide on the brink of a bridge —
a girl reading her first love letter —
and the fleeting lightning from Zen.

From the books, these two I remember:
Basho’s frog jumps
after a still season —
the pond’s mirror
flashing green
breaking into shards —
Also, Sleeping Beauty
springs lightly
after a century’s sleep
lips and eyes quickening
at the shadow of a kiss.

But most of all:
after brief drought
my heart leaps
when it beholds
the rainbow in your eyes
even now,
most especially
now.

Irong Latagaw

admin — Tue, 01 Dec 2009 04:54:57 +0000

(kung nganong nangawala ang
mga adik sa Brgy. Agdao)

ni Errol A. Merquita

Wa ka kabalo
daghan gapaniid sa imo;

sa matag oras
nga musuroy ka-
naay matang gabantay.
sa kada tao
nga imong gikaistorya-
naay kamot nga galista.
sa mga dalang
imong giaagian-
naay lit-ag nga gapaabot.

Ug parehas sa mga nangaging gabii,
naay gidakop ang mga gwardya
nga irong latagaw.
Gibukbok,

ang iyang ulo og kahoy
gisulod sa sako,
gikuyod ang lawas sa semento,
samtang mipatagaktak ang
basiyo sa kwarentay singko
hangtod nga ang iyahang tyabaw,
namahimong dugo nga
mibisbis sa yuta uban
sa pagkatag sa mga bakho.

Kinsa ang musunod?
Wala ka kabalo
nakalista na imong
pangalan isip usa ka

Irong latagaw!